در این مطلب به خودارضایی در کودکان ، درمان خودارضایی کودکان و خودارضایی در کودکان پرداخته شد

خودارضایی در کودکان

خودارضائــي يك رفتار خود تحريكي است كه به منظور كسب لذت صورت مي‌پذيرد. كودكان ممكن است خود را با دست يا شئي ديگري مالش دهند. آنها هنگام انجام اين عمل معمولاً مشغول، برافروخته و مبهوت به نظر مي رسند. ممكن است يك كودك اين عمل را چندين بار در روز يا فقط يك بار در هفته انجام دهد. خودارضايي به طور شايع زماني رخ مي‌دهد كه كودك خواب‌آلود، خسته و تحت فشار است يا مشغول ديدن تلويزيون مي‌باشد.

علـــــل

بروز خودارضايي به صورت گهگاه رفتاري طبيعي در بسياري از نوپايان و كودكان پيش‌دبستاني است. قريب به يك سوم كودكان در اين محدوده سني وقتي مشغول كاوش درباره اندام خويش هستند پديده خودارضايي را كشف مي‌كنند و اغلب اين عمل را ادامه مي‌دهند چون احساس خوبي نسبت به آن پيدا مي‌كنند. برخي از كودكان به كرات خود را ارضا مي‌كنند چرا كه از چيزي ناراحت هستند، مثل وقتي كه پستانك از آنها گرفته شده است. برخي ديگر در واكنش به تنبيه يا فشار براي متوقف كردن كامل خودارضايي، آن را ادامه مي‌دهند. خودارضايي هيچ دليل پزشكي مشخصي ندارد. تحريك نواحي تناسلي (مثلاً در اثر عفونت) منجر به درد يا خارش ميشود، نه خودارضايي.

سيــــر قابـــــــل انتظــــار وقتي كودك شما به پديده خودارضايي پي مي‌برد، به ندرت آن را به صورت كامل كنار مي‌گذارد و ممكن است هر زمان ناراحتي يا منازعه‌اي در منزل رخ دهد به آن روي آورد. تا سن 5 يا 6 سالگي،‌اكثر كودكان برخي ملاحظات را درنظر مي‌گيرند و ممكن است فقط در خلوت خود به آن اقدام نمايند. در زمان بلوغ در پاسخ به جهش ناگهاني هورمون‌ها و سائق‌هاي جنسي خودارضايي به شكل پديده‌اي عمومي در مي‌آيد.

ســــــوء تعبيـــــرهاي رايــــــــج

خودارضائــي به هيچ نوع آسيب يا صدمه جسمي منجر نمي‌گردد. اين پديده غيرطبيعي يا شديد محسوب نمي‌شود مگر آنكه به شكل ارادي و پس از 5 يا 6 سالگي در ملاء عام انجام شود. به خاطــر داشته باشيد خودارضايي بدين معنـــي نيست كه كودك شما انحراف جنســي دارد، بي‌مبالات است يا ميل جنسي در او بيش از حد افزايش يافته است. فقط در مواردي كه بزرگسالان در پاسخ به خودارضايي يك كودك واكنش شديد نشان دهند و آن را پديده‌اي كثيف يا پليد معرفـــي نمايند، ممكن است كودك از نظر هيجاني لطمه ببيند و مثلاً دچار احساس گناه شود.

نكاتــــــي را دربـــاره خودارضايـــــــــي كـــــــــودكان مــــــــرور كنيــم

1- اهداف و نگرش واقعي داشته باشيد، خاتمه بخشيدن به خودارضايي غيرممكن است. اين واقعيت را بپذيريد كه كودك شما اين عمل را فرا گرفته است.

2- خودارضايــي را در هنگام چـــرت زدن و خوابيدن ناديده بگيريد. در چنين زمان‌هايي كــودك خود را تنها بگذاريد. كـــودك را از دمــر خوابيدن منـع نكنيد و اگــر دستانش ميان پاهايش است از او پـــرس و جو نكنيد.

3- در ساير وضعيت‌ها توجه كودك خود را به امر ديگري منعطف سازيد يا در مورد او انضباط مقرر را انجام دهيد. ابتدا سعي كنيد حواس او را به يك وسيله بازي يا فعاليت ديگر معطوف نماييد.

4- اين روش را با پرستار يا مربي مهد كودكتان در ميان بگذاريد. از مراقب يا مربي كودكتان بخواهيد مانند شما ابتدا سعي كنند حواس كودك را پرت نمايند. اگر اين مسئله كارساز نبود، آنها بايد با گفتن توصيه‌هايي مانند تو بايد الان به ما ملحق شوي،‌توجه او را به خودشان جلب نمايند. خودارضايي در مهد فقط در زمان خواب قابل چشم‌پوشي مي‌باشد.

5- تماس فيزيكي خود را با كودكان افزايش دهيد. برخي كودكان وقتي در طول روز بيشتر در آغوش گرفته ميشوند و مورد نوازش قرار مي‌گيرند كمتر دست به خودارضايي مي‌زنند. سعي كنيد مطمئن شويد كودكتان حداقل يك ساعت از زمان اختصاصي براي بودن با شما و دريافت عواطف به شكل تماس جسمي برخوردار مي‌باشد.

6- اشتباهات شايع. شايع‌ترين اشتباهي كه والدين انجام مي‌دهند سعي در خاتمه بخشيدن كامل به خودارضايي است. اين امر منجر به جنگ قدرتي مي‌گردد كه در نهايت والدين بازنده آن خواهند بود. كودكان نبايد به خاطر خودارضايي كتك بخورند، سخنراني بشنوند يا مورد عتاب قرار بگيرند. خودارضايي را با صفاتي مانند بد، كثيف، شيطاني يا گناه‌آلود ملقب نفرماييد. دستان كودك را نبنديد، هيچ نوع بند و بستي به كار نبريد. تمام اين روش‌ها تنها به مقاومت كودك و احتمالاً به مهار جنسي او در آينده منجر خواهد گشت.

تشخیص خود ارضایی کودکان

تشخیص خود ارضایی مخصوصاً در بچه های کوچک خیلی سخت است .وقتی والدین به دنبال اطلاعاتی راجع به رفتارهای عجیب کودک خود هستند ، باید خود ارضایی را در تشخیص های افتراقی خود قرار داد . یک مصاحبه ی دقیق راجع به رفتار های کودک توسط پزشک و ضبط ویدئویی آن می تواند تشخیص را تعیین کند و مانع از اضطراب والدین وبررسی های غیر ضروری در کودک شود . یکی از مهمترین علائم خود ارضایی کودکان این است که اگر حواس کودک را پرت کنیم ، دست از عمل خود بر می دارد .. به محض آنکه تشخیص خود ارضایی در یک کودک گذاشته شد ، باید به دنبال هدف کودک از انجام این رفتار بود.

درمان خودارضایی کودکان

دکتر سید محمدرضا صدرعاملی متخصص روانپزشکی علل خودارضایی در کودکان را از جنبه های گوناگون مورد بررسی قرار میدهد :

1- مشکلات طبی که کودک را مستعد ابتلا به خودارضایی می کند ، مثلاً :مشکلات خواب ، شیر خوردن ناکافی ، مشکلات تناسلی - ادراری و غیره باید مورد ارزیابی و درمان قرار گیرد .

2- چنانچه خودارضایی آشکار کودک با سن او نا متناسب باشد ، پزشک باید علت آنکه چرا کودک هنوز با قوانین جامعه تطابق پیدا نکرده است و اجتماعی نشده است را مشخص کند :

a : آیا یک مشکل آموزشی وجود دارد ؟ آیا والدین به کودک خود آموزش میدهند که چطور یک رفتار جامعه پسند داشته باشد ؟ آیا والدین به کودک خود آموزش جنسی میدهند ؟

b : آیا سن تقویمی کودک با سن عقلی او متناسب است ؟

c : آیا دلیلی وجود دارد که کودک رفتار اجتماعی مناسب را درک نکند ؟ و یا دلیلی وجود دارد که کودک برای ابتلا به رفتارهای وسواسی مستعدتر باشد ؟

3- ارزیابی تعلیمات و شرایط خانواده :-زمانی که خود ارضایی کودکان به دنبال استرس های محیطی ایجاد می شود ، یعنی خود ارضایی می تواند روشی برای از بین بردن احساسات منفی فرد باشد . روان درمانی می تواند روش مناسبی برای والدین باشد تا به وسیله ی آن به کودک خود کمک کنند که بتواند از راه دیگری بر احساسات منفی خود غلبه کند . ( مثلاً در زمان اضطراب ، عصبانیت و ناراحتی )

- زمانی که کودک بی حوصله است و به خود ارضایی رو می آورد ، می توان از اسباب بازی ها و فعالیت های جالب و آموزشی استفاده کرد .

4- بهتر است کودکی که دچار خود ارضایی به همراه سایر مشکلات روحی و رفتاری است و یا کودک خودارضایی که عملکرد خوبی ندارد (مثلاً در مدرسه ، جامعه و غیره ) به یک روانشناس و یا روان درمانگر ارجاع شود.